7 chỉ số đo lường chất lượng kiểm thử phần mềm quan trọng

Trong thời đại số ngày nay, phần mềm đóng vai trò quan trọng trong gần như mọi lĩnh vực của đời sống. Từ ứng dụng di động đến hệ thống quản lý doanh nghiệp, từ thiết bị y tế đến hệ thống điều khiển vũ trụ, phần mềm đã trở thành xương sống của các sản phẩm và dịch vụ hiện đại. Tuy nhiên, theo báo cáo của Synopsys, các vấn đề về chất lượng phần mềm ở Hoa Kỳ gây thiệt hại ước tính 2,41 nghìn tỷ USD vào năm 2022.

Để đảm bảo chất lượng và giảm thiểu rủi ro, hoạt động kiểm thử phần mềm đang đóng vai trò then chốt. Theo Global Market Insight, thị trường kiểm thử phần mềm đang tăng trưởng đều đặn, với tốc độ tăng trưởng hàng năm (CAGR) dự kiến ​​​​là 5% từ năm 2023 đến năm 2027. Kiểm thử chất lượng (QA) đang chiếm vị trí trung tâm trong ngân sách phát triển, với mức phân bổ dự kiến ​​khoảng 40% tổng chi phí.

Để đo lường chất lượng kiểm thử phần mềm, có 7 chỉ số đo lường chính được coi là quan trọng nhất trong việc đo lường chất lượng kiểm thử phần mềm. Bằng cách theo dõi và phân tích các chỉ số này, các tổ chức có thể xác định được hiệu quả của quá trình kiểm thử, phát hiện các vấn đề và cơ hội cải tiến, từ đó nâng cao chất lượng sản phẩm và giảm thiểu rủi ro.

Các chỉ số kiểm thử QA là gì ?

Các chỉ số kiểm thử là các thước đo chỉ số được sử dụng để ước tính tiến độ, chất lượng, hiệu suất của quy trình kiểm thử phần mềm. Mục tiêu của các số đo kiểm thử phần mềm là nâng cao hiệu suất và hiệu quả trong quy trình kiểm thử phần mềm và giúp đưa ra quyết định tốt hơn cho quá trình kiểm thử tiếp theo bằng cách cung cấp dữ liệu đáng tin cậy về quy trình kiểm thử.

Tại sao các chỉ số kiểm thử lại quan trọng ?

Số liệu của chỉ số kiểm thử có thể cung cấp nhiều dữ liệu về quy trình kiểm thử phần mềm của dự án. Từ đó có thể giúp người quản lý ước tính hiệu quả kiểm thử bằng cách trả lời những câu hỏi sau:

• Thời gian kiểm thử mất bao lâu ?
• Ngân sách và chi phí kiểm thử là bao nhiêu?
• Mức độ lỗi của sản phẩm nghiêm trọng đến mức nào?
• Nhóm kiểm thử đã phát hiện được bao nhiêu bug ?
• Bao nhiêu bug được xử lý ?
• Quá trình kiểm thử đã bỏ qua bao nhiêu bug ?
• Quá trình kiểm thử có thể hoàn thành trước khi ra mắt sản phẩm không ?
• Thêm bao nhiêu tính năng vào các sản phẩm hiện có ?
• Có thể thực hiện nhiều kiểm thử hơn trong cùng một khoảng thời gian không ?

Mục đích của việc sử dụng chỉ số kiểm thử là đo lường hiệu suất hoặc chất lượng của quy trình phát triển phần mềm, hoặc hoạt động kiểm thử. Chỉ số kiểm thử dùng để so sánh các số liệu và kết quả thu được từ dự án hiện tại với các tiêu chuẩn đã được đề ra hoặc phương pháp hay nhất để đánh giá hiệu suất, xác định điểm cần cải tiến và đặt mục tiêu đảm bảo chất lượng tốt hơn trong tương lai.

• Xác định những điểm cần cải thiện trong các quy trình kiểm thử để đạt được một sản phẩm phần mềm hoàn hảo, chất lượng cao.
• Đặt mục tiêu chất lượng thực tế và có thể đạt được dựa trên các tiêu chuẩn ngành hoặc phương pháp hay nhất
• Theo dõi tiến độ và đo lường hiệu quả của trong quá trình kiểm thử.
• Việc sử dụng chỉ số có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc so sánh điểm chuẩn với các đối thủ cạnh tranh, cho phép các tổ chức đánh giá vị trí trên thị trường.
• Giúp quản lý đưa ra quyết định chính xác trọng việc lập kế hoạch dự án, kế hoạch thiết kế và ước tính chi phí.

Các loại chỉ số kiểm thử phần mềm

Có hai loại chỉ số kiểm thử phần mềm: số liệu định lượng và số liệu định tính

Chỉ số định lượng

Chỉ số định lượng là chỉ số đo lường các khía cạnh cụ thể như số lượng lỗi được tìm thấy, số lượng  test cases được thực hiện hoặc tỷ lệ phần trăm phạm vi.

Chỉ số định tính

Số liệu định tính là những đánh giá tính hiệu quả và chất lượng của các quy trình và sản phẩm. Chúng liên quan đến việc phân tích xu hướng, mô hình và mối quan hệ dữ liệu để rút ra những hiểu biết có ý nghĩa.

Các chỉ số cơ bản

Các chỉ số kiểm thử sau đây trong kiểm thử phần mềm là các giá trị tuyệt đối có thể được sử dụng để tạo ra các số liệu khác. Các chỉ số đo lường cơ bản này cung cấp cái nhìn tổng quan về quá trình kiểm thử và chất lượng của phần mềm, từ đó người quản lý dự án có thể đưa ra báo cáo, quyết định đúng nhất cho việc kiểm thử.

• Số lượng bug yêu cầu cần kiểm thử: chỉ số này cho biết số lượng bug yêu cầu cần kiểm thử ít nhất một test cases.
• Tổng số lượng test cases: Một test cases tương ứng với một kịch bản test.
• Số lượng test cases đã chạy: Số lượng test cases được thực hiện ít nhất một lần.
• Số lượng test cases được tạo: Số lượng test cases được tạo, chưa được review và chưa được thực hiện.
• Số lượng test cases được review: Số lượng test cases được tạo, được review và chưa thực hiện.
• Số lượng test cases thành công: Số lượng test cases được tạo, review và thực hiện thành công. Tỷ lệ phần trăm các test cases thành công = (Số lượng kiểm thử đạt/Tổng số kiểm thử đã thực hiện) X 100
• Số lượng test cases thất bại: Số lượng test cases được tạo, review và thực hiện nhưng phát hiện ra lỗi. Tỷ lệ phần trăm các test cases thất bại = (Số lượng kiểm thử thất bại/Tổng số kiểm thử đã thực hiện) X 100
• Số lượng test cases bị hoãn: Số lượng test cases được tạo, review nhưng không thể thực hiện được vì lý do kỹ thuật hoặc dự án.
• Tổng thời gian thiết kế test: Đây là tổng thời gian cần thiết để thiết kế và viết test cases.
• Tổng thời gian thực hiện test: thời gian thực hiện kiểm thử thực tế.
• Số bug được tìm thấy: Tổng số bug được người kiểm thử tìm thấy.
• Số lượng bug được chấp nhận: Các bug được phát hiện và được xác nhận bởi developer hoặc quản lý dự án. Tỷ lệ phần trăm lỗi được chấp nhận = (Các lỗi được nhóm phát triển chấp nhận là hợp lệ/Tổng số lỗi được báo cáo) X 100
• Số lượng bug bị loại bỏ: Đây là mức chênh lệch giữa lỗi được phát hiện và lỗi được xác nhận. Tỷ lệ phần trăm các test cases bị loại bỏ = (Số lượng kiểm thử bị chặn/Tổng số kiểm thử được thực hiện) X 100
• Số lượng bug nghiêm trọng: Đo lường chất lượng của kiểm thử vì đã tìm ra bug nghiêm trọng.
• Số lượng bug được xử lý: Cho biết số lượng bug được xử lý trong thời gian nhất định. Tỷ lệ phần trăm lỗi đã sửa = (Các lỗi đã sửa/Các lỗi được báo cáo) X 100
• Tổng thời gian xử lý bug: Đo lường chi phí của bug và đưa ra cách giải quyết.
• Số lượng bug được phát hiện sau khi phát hành

Các loại chỉ số kiểm thử

Chỉ số kiểm thử bao phủ (Test Coverage)

Chỉ số kiểm thử đo lường tỷ lệ phần trăm của source code đã được kiểm thử,  mức độ phần mềm đã được kiểm thử để đảm bảo tất cả các phần quan trọng của phần mềm đều được kiểm thử.

Dưới đây là các chỉ số kiểm thử bao phủ phổ biến:

• Bao phủ dòng code: Tỷ lệ phần trăm các dòng source code đã được thực hiện ít nhất một lần trong quá trình kiểm thử.
• Bao phủ nhánh (Branch Coverage): Tỷ lệ phần trăm các nhánh lệnh điều kiện (if, for, while, case, etc.) đã được thực hiện ít nhất một lần trong quá trình kiểm thử.
• Bao phủ điều kiện (Condition Coverage): Tỷ lệ phần trăm các trường hợp đúng/sai của mỗi điều kiện trong các biểu thức điều kiện đã được thực hiện ít nhất một lần trong quá trình kiểm thử.
• Bao phủ yêu cầu (Requirements Coverage): Tỷ lệ phần trăm các yêu cầu chức năng và phi chức năng đã được kiểm thử.
• Bao phủ tích hợp (Integration Coverage): Tỷ lệ phần trăm các giao diện, mô-đun và tương tác giữa các thành phần khác nhau trong hệ thống đã được kiểm thử trong quá trình kiểm thử tích hợp.

Các chỉ số này cung cấp thông tin chi tiết về mức độ bao phủ của quá trình kiểm thử, giúp xác định những phần của source code hoặc yêu cầu chưa được kiểm thử đầy đủ và cần được bổ sung thêm kiểm thử.

Chỉ số nỗ lực kiểm thử (Testing effort)

Chỉ số nỗ lực kiểm thử đánh giá nguồn nhân lực và thời gian đầu tư vào các hoạt động kiểm thử, phản ánh số lượng test cases đang được chạy và trong bao lâu. Từ đó  phân bổ công việc thống nhất cho từng thành viên trong nhóm kiểm thử.

Các chỉ số điển hình để đo lường nỗ lực kiểm thử:

• Tổng số giờ dành cho việc kiểm thử : Tổng số giờ mà mỗi thành viên trong nhóm đã dành cho việc kiểm thử thiết kế, viết, thực thi và báo cáo ca kiểm thử.
• Thời gian trung bình để thiết kế một kiểm thử: Tổng thời gian dành cho việc thiết kế ca kiểm thử chia cho số ca kiểm thử được thiết kế.
• Thời gian trung bình để thực hiện một test cases : Tổng thời gian dành cho việc thực hiện test cases chia cho số test cases được thực hiện.
• Thời gian xử lý bug : Tổng thời gian dành cho việc xử lý lỗi chia cho số lỗi được tìm thấy, cho thấy hiệu quả giải quyết lỗi. Thời gian trung bình để nhóm phát triển xử lý bug = (Tổng thời gian thực hiện để xử lý/Số lỗi)
• Thời gian dành cho việc thiết lập môi trường thử nghiệm : Tổng thời gian dành cho việc thiết lập môi trường thử nghiệm chia cho số chu kỳ thử nghiệm.

Chỉ số thực hiện kiểm thử

Các chỉ số thực hiện kiểm thử cung cấp cái nhìn tổng quan về các kiểm thử đã hoàn thành và các kiểm thử đang chờ thực hiện . Khi ghi lại kết quả kiểm tra, người kiểm thử thường phân loại chúng là đạt, không đạt hoặc bị chặn.

Các chỉ số điển hình trong thực hiện kiểm thử:

• Số lượng test cases thực hiện: Tổng số test cases được thực hiện trong giai đoạn kiểm thử.
• Thời gian thực hiện trên mỗi test cases: Tổng thời gian thực hiện chia cho số test cases được thực hiện, cho biết hiệu quả thực hiện test cases.
• Số lượng test cases được tự động hóa: Số lượng test cases được tự động hóa trên tổng số.
• Số lượng test cases kiểm thử đạt/không đạt: Tỷ lệ phần trăm ca kiểm thử chạy thành công so với số ca kiểm thử thất bại.
• Số lần lặp lại test cases: Số lần một  test cases được lặp lại hoặc lặp lại, cho thấy khả năng sử dụng lại và độ mạnh mẽ của  test cases.
• Tỷ lệ test cases không thực hiện: Tỷ lệ phần trăm ca kiểm thử đã bị bỏ qua hoặc không được thực hiện trong chu kỳ kiểm thử

Các chỉ số này giúp đánh giá hiệu quả và năng suất của quá trình thực thi kiểm thử, xác định các vấn đề hoặc cơ hội cải tiến để tối ưu hóa việc thực hiện kiểm thử trong tương lai.

Chỉ số phân phối bug

Chỉ số lỗi phân bổ bug cung cấp cái nhìn rõ ràng về việc phân phối bug trên các phương tiện khác nhau

Dưới đây là các chỉ số phân phối phổ biến:

• Số lượng bug trên mỗi mô-đun/thành phần: Số lượng lỗi được xác định trong mỗi mô-đun hoặc thành phần, hỗ trợ việc ưu tiên lỗi và phân bổ nguồn lực.
• Số lượng bug được phân loại theo mức độ nghiêm trọng: Số lượng bug được phân loại theo mức độ nghiêm trọng như rất nghiêm trọng, nghiêm trọng, được giải quyết dựa trên mức độ ưu tiên. Tỷ lệ phần trăm lỗi nghiêm trọng = (Lỗi nghiêm trọng / Tổng số lỗi được tìm thấy) X 100
• Số lượng bug được phân loại theo chức năng: Số lượng bug được phân loại theo chức năng như giao diện người dùng, cơ sở dữ liệu và bảo mật, hỗ trợ kiểm tra mục tiêu.
• Số lượng bug theo giai đoạn kiểm thử: Số lượng bug được phát hiện trong các giai đoạn kiểm thử khác nhau như kiểm thử đơn vị và kiểm thử hệ thống
• Số lượng bug theo nguyên nhân: Phân bổ bug theo nguyên nhân liên quan đến việc phân loại lỗi dựa trên nguồn gốc hoặc nguyên nhân của chúng.

Chỉ số phát hiện và xử lý bug

Các chỉ số phát hiện và khôi phục lỗi đo lường hiệu quả của việc phát hiện lỗi và tốc độ của quá trình xử lý, đảm bảo giải quyết bug hiệu quả.

Dưới đây là các chỉ số hữu ích trong phát hiện và xử lý bug:

• Số lượng bug được tìm thấy trong mỗi giờ kiểm tra
• Thời gian trung bình để phát hiện bug: Tổng thời gian thực hiện để phát hiện lỗi chia cho số lỗi được tìm thấy cho biết tốc độ phát hiện
• Thời gian cần thiết để xử lý bug: Thời gian cần thiết để xử lý bug phản ánh hiệu quả của việc giải quyết lỗi.
• Số lần kiểm tra lại sau khi sửa lỗi
• Tỷ lệ tái phát lỗi: Tỷ lệ lỗi xuất hiện lại sau khi được xử lý cho thấy tính ổn định của quá trình giải quyết lỗi.

Chỉ số kiểm thử thành viên nhóm

Các chỉ số của thành viên nhóm kiểm thử đánh giá năng suất, hiệu quả và hiệu suất của thành viên trong nhóm kiểm thử, giúp hỗ trợ quản lý nhóm và phân bổ nguồn lực.

Dưới đây là các số liệu QA phổ biến để đánh giá nhóm thử nghiệm:

• Số lượng test cases đã viết: Tổng số test cases đã viết bởi mỗi thành viên nhóm trong quá trình kiểm thử.
• Số lượng lỗi phát hiện: Số lượng lỗi được phát hiện và báo cáo bởi mỗi thành viên nhóm trong quá trình kiểm thử.
• Số giờ kiểm thử: Tổng số giờ mà mỗi thành viên nhóm đã dành cho hoạt động kiểm thử trong quá trình kiểm thử.
• Số lượng test cases đã chạy: Tổng số test cases đã được thực hiện bởi mỗi thành viên nhóm trong quá trình kiểm thử.
• Tỷ lệ test cases thành công/thất bại: Tỷ lệ phần trăm test cases thành công so với số ca kiểm thử thất bại của mỗi thành viên nhóm.
• Số lỗi nghiêm trọng phát hiện: Số lượng lỗi nghiêm trọng được phát hiện bởi mỗi thành viên nhóm trong quá trình kiểm thử.

Các chỉ số này giúp đánh giá hiệu quả và năng lực kiểm thử của từng thành viên nhóm, xác định những người xuất sắc cũng như những người cần được và đào tạo thêm. Đồng thời giúp theo dõi tiến độ và phân bổ công việc kiểm thử trong nhóm một cách hợp lý.

Chỉ số ngân sách kiểm thử

Dưới đây là các số liệu kinh tế thử nghiệm thường được sử dụng:

• Chi phí ước tính kiểm thử: Tổng thời gian thực hiện kiểm thử ước tính + Tổng thời gian thực hiện kiểm thử (tính bằng giờ) x Chi phí hàng giờ của người kiểm thử.
• Chi phí kiểm thử thực tế: Tổng thời gian thực hiện thử nghiệm ước tính + Tổng thời gian thực hiện thử nghiệm + tổng thời gian phát lại (tính bằng giờ) x Chi phí hàng giờ của người thử nghiệm
• Chi phí kiểm thử trung bình theo yêu cầu: Chi phí ước tính Kiểm tra/Số lượng yêu cầu được kiểm tra.
• Chi phí chênh lệch theo giờ: Tổng chi phí dự án – Chi phí ước tính Thử nghiệm
• Chi phí của lỗi: (Tổng thời gian giải quyết lỗi x Chi phí hàng giờ của nhà phát triển) + (tổng thời gian phát lại x Chi phí hàng giờ của người kiểm tra)

Kiểm thử phần mềm với Evotek

Evotek – Công ty hàng đầu trong lĩnh vực kiểm thử phần mềm, với đội ngũ chuyên gia giàu kinh nghiệm và quy trình kiểm thử tiên tiến, Evotek cam kết mang đến cho khách hàng sự yên tâm tuyệt đối về chất lượng sản phẩm.

Tại Evotek, chất lượng là kim chỉ nam dẫn lối mọi hoạt động. Công ty áp dụng các phương pháp kiểm thử hiện đại nhất, kết hợp với công nghệ tiên tiến và các chỉ số đo lường chất lượng kiểm thử phần mềm quan trọng. Điều này giúp đảm bảo rằng mọi sản phẩm phần mềm đều được kiểm tra một cách nghiêm ngặt trước khi được chuyển giao cho khách hàng.

Với kinh nghiệm dày dặn trong nhiều lĩnh vực khác nhau, Evotek hiểu rằng mỗi dự án phần mềm đều có những đặc thù riêng. Vì vậy, các chuyên gia luôn dành thời gian để hiểu rõ yêu cầu và mục tiêu của khách hàng, từ đó xây dựng chiến lược kiểm thử phù hợp nhất. Sự linh hoạt và khả năng thích ứng này giúp Evotek trở thành đối tác đáng tin cậy cho mọi doanh nghiệp, từ các công ty khởi nghiệp đến các tập đoàn lớn.