Va Chạm Bản Quyền AI: Tòa Anh Sắp Phán Quyết Về Việc Thu Thập Hình Ảnh

Một vụ kiện mang tính bước ngoặt đang diễn ra tại London, với Getty Images đối đầu Stability AI về việc sử dụng hình ảnh có bản quyền để huấn luyện mô hình AI. Vụ án được xét xử tại Tòa Cấp Cao London từ ngày 9/6/2025, có thể định hình lại tương lai của AI sáng tạo và quyền sở hữu trí tuệ.

Getty vs. Stability AI: Trọng Tâm Tranh Chấp

Getty Images cáo buộc Stability AI, nhà phát triển Stable Diffusion, đã thu thập trái phép hàng triệu hình ảnh có bản quyền của họ để huấn luyện mô hình AI. Getty cho rằng Stability AI đã truy cập và sửa đổi nội dung của họ thông qua bộ dữ liệu LAION-5B – một kho ngữ liệu hình ảnh – văn bản khổng lồ dùng để đào tạo AI. Họ khẳng định việc sử dụng không được phép này xâm phạm bản quyền và nhãn hiệu của Getty.

Getty tuyên bố Stability AI không chỉ sao chép hình ảnh mà còn thay đổi chúng trong quá trình huấn luyện AI, thậm chí đôi khi tái tạo cả hình mờ của Getty trên ảnh do AI tạo ra. Họ còn cho rằng người dùng có thể yêu cầu AI tạo ảnh từ hình ảnh của Getty, tạo ra kết quả gần như giống hệt, làm trầm trọng thêm hành vi vi phạm.

Vụ kiện không chỉ dừng ở bản quyền, Getty còn cáo buộc vi phạm nhãn hiệu và quyền cơ sở dữ liệu. Họ cho biết Stability AI đã sử dụng nhãn hiệu “GETTY IMAGES” và “ISTOCK” trong cả dữ liệu huấn luyện lẫn đầu ra AI tạo.

Lập Luận Bảo Vệ Của Stability AI

Stability AI thừa nhận có sử dụng một số hình ảnh của Getty cho mục đích huấn luyện nhưng khẳng định việc này diễn ra bên ngoài lãnh thổ Anh. Công ty phủ nhận mọi vi phạm, cho rằng họ không sử dụng nhãn hiệu Getty trong bối cảnh thương mại và bất kỳ sự tương đồng nào trong ảnh AI tạo đều là ngẫu nhiên, đồng thời chuyển trách nhiệm cho người dùng chứ không phải nền tảng.

Stability AI chất vấn tính hợp lệ của quyền cơ sở dữ liệu Getty, bác bỏ cáo buộc rằng họ đã trích xuất và tái sử dụng trái phép một phần lớn nội dung cơ sở dữ liệu Getty để huấn luyện AI.

Một phát ngôn viên của Stability AI mô tả vụ kiện của Getty là mối đe dọa đối với ngành công nghiệp AI sáng tạo, cho rằng công cụ của họ cho phép nghệ sĩ sáng tác dựa trên “kiến thức nhân loại tập thể”, phù hợp với “sử dụng hợp lý và quyền tự do ngôn luận”.

Tác Động Đến Ngành Công Nghiệp AI Và Sáng Tạo

Vụ án diễn ra vào thời điểm then chốt, khi các ngành công nghiệp sáng tạo đang vật lộn với hệ quả của việc mô hình AI được huấn luyện bằng tài liệu có bản quyền. Các chuyên gia pháp lý dự đoán phiên tòa này sẽ cung cấp hướng dẫn quan trọng về quyền sở hữu trí tuệ trong kỷ nguyên AI.

Iain Connor, đối tác sở hữu trí tuệ tại Michelmores LLP nhấn mạnh: “Đây là vụ án AI quan trọng nhất từng được đưa ra Tòa Cấp Cao Anh. Giới pháp lý đang chờ đợi xem bản án sẽ đi xa đến mức nào trong việc phán quyết tính hợp pháp của việc sử dụng mô hình AI.”

Ông cũng lưu ý tính phức tạp của vụ án, cho rằng quyết định của thẩm phán có thể tác động rộng đến tính hợp pháp trong việc AI sử dụng dữ liệu đầu vào và liệu đầu ra AI có xâm phạm quyền của bên thứ ba hay không. Ngược lại, quyết định cũng có thể chỉ tập trung vào vấn đề pháp lý hẹp, từ đó hạn chế tác động tổng thể.

Kết quả vụ án này nhiều khả năng sẽ tạo tiền lệ cho các tranh chấp sở hữu trí tuệ liên quan đến AI trong tương lai, định hình sự cân bằng giữa đổi mới công nghệ và bảo vệ bản quyền.

Deeba Ahmed là phóng viên kỳ cựu về an ninh mạng tại Hackread.com.