Tesla Tuột Dốc: Xe Điện Trung Quốc Vươn Lên Dẫn Đầu

Từng là ông hoàng không thể tranh cãi của thị trường xe điện, Tesla đang đối mặt với áp lực ngày càng lớn khi các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc vươn lên mạnh mẽ trên thị trường toàn cầu. Các số liệu bán hàng cho thấy một xu hướng đáng lo ngại dành cho công ty của Elon Musk, khi doanh số giảm mạnh ở những khu vực then chốt.

Tháng 2 chứng kiến doanh số của Tesla sụt giảm so với cùng kỳ năm trước tại Mỹ, Trung Quốc và một số quốc gia châu Âu. Giá cổ phiếu của hãng cũng lao dốc không phanh, giảm gần 50% kể từ đỉnh điểm giữa tháng 12. Vậy, nguyên nhân nào đằng sau sự thay đổi này?

Gió ngược chính trị và sự cạnh tranh gia tăng

Có nhiều yếu tố đóng góp vào những thách thức mà Tesla đang đối mặt. Quan điểm chính trị của Elon Musk dường như đang ảnh hưởng đến doanh số tại một số thị trường. Ví dụ, tại Đức, nơi Musk công khai ủng hộ một đảng cánh hữu, doanh số của Tesla đã giảm một cách đáng kinh ngạc 76% vào tháng trước. Tương tự, tại Mỹ, sau khi Musk ủng hộ cựu Tổng thống Donald Trump, công ty cũng ghi nhận mức giảm 6%.

Tuy nhiên, chính trị chỉ là một phần của câu chuyện. Sự trỗi dậy của các đối thủ xe điện khốc liệt, đặc biệt là từ Trung Quốc, mới là yếu tố chính. Tại Trung Quốc, BYD, có trụ sở tại Thâm Quyến, đã trở thành thương hiệu xe điện bán chạy nhất, góp phần vào mức giảm 49% doanh số của Tesla tại khu vực này.

Thị trường mới, cuộc chiến mới

Tesla hiện đang nhắm đến các nền kinh tế mới nổi để tăng trưởng, mở cửa hàng tại Ấn Độ và Ả Rập Xê Út cũng như thiết lập văn phòng tại Nam Phi. Nhưng những thị trường mới này cũng mang đến những thách thức riêng. Tesla sẽ phải đối mặt với sự cạnh tranh khốc liệt từ các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc và các công ty địa phương đã có chỗ đứng vững chắc tại đây.

Theo các chuyên gia trong ngành xe điện, giá cao và danh mục sản phẩm hạn chế của Tesla có thể không hấp dẫn người mua tại những thị trường mới này. Như Ravi Gadepalli, người sáng lập Transit Intelligence, nhận định, “Tesla cần Ấn Độ hơn là Ấn Độ cần Tesla.”

Doanh nghiệp địa phương thống trị thị trường then chốt

Tại Ấn Độ, tập đoàn ô tô địa phương Tata Motors đã nắm giữ hơn 60% thị phần với những mẫu xe điện giá cả phải chăng. Các thương hiệu Trung Quốc như BYD và MG Motor cũng lọt vào top năm nhà bán xe điện hàng đầu. Những nhà sản xuất này đã phát triển nhanh chóng bằng cách hợp tác với các công ty gọi xe và đáp ứng nhu cầu địa phương.

Jayapradeep Vasudevan, giám đốc kinh doanh của Raptee.HV, nhấn mạnh lợi thế của Tata: “Các nhà sản xuất ô tô Ấn Độ, đặc biệt là Tata, đã có chỗ đứng vững chắc trên thị trường xe điện…Danh mục xe điện đa dạng của Tata cùng kế hoạch mở rộng tương lai ở nhiều phân khúc xe khác nhau giúp họ sẵn sàng đối mặt với áp lực cạnh tranh từ sự gia nhập của Tesla.”

Trong khi Tesla phải xây dựng sự hiện diện từ con số 0, Tata đã có mạng lưới phân phối và dịch vụ khách hàng trên toàn Ấn Độ, mang lại lợi thế đáng kể.

Đổi mới và định giá: Chìa khóa thành công?

Các nhà sản xuất Trung Quốc đang đổi mới nhanh chóng. BYD gần đây đã công bố những mẫu xe có thể sạc nhanh gần như đổ xăng. Theo John Jörn Stech, chuyên gia ô tô tại Shiftgate Consulting, thành công của các thương hiệu Trung Quốc đến từ chiến lược định giá và các mẫu xe đa dạng, điều mà Tesla vẫn chưa làm được.

“Các đối thủ Trung Quốc liên tục tung ra các mẫu xe mới và cập nhật sản phẩm,” Stech giải thích. “So sánh ra thì sản phẩm của Tesla có vẻ khá nhàm chán và lỗi thời đối với người tiêu dùng Trung Quốc và châu Á vốn ưa chuộng những cái mới.”

Khó khăn của Tesla cũng lan rộng đến Đông Nam Á. Tại Thái Lan, thị trường xe điện lớn nhất khu vực, năm thương hiệu xe điện hàng đầu năm 2024 đều là của Trung Quốc. BYD dẫn đầu với hơn 27.000 xe bán ra, trong khi Tesla xếp thứ sáu với chỉ 4.121 xe.

Con đường phía trước

Thành công trong tương lai của Tesla phụ thuộc vào khả năng thích ứng với sự thay đổi của thị trường. Như Lei Xing, một nhà phân tích ô tô độc lập, nhận định, “Năm năm trước, Tesla là ‘cá chép trong đàn cá mòi.’ Giờ đây, họ đã trở thành một trong những chú cá mòi khi Huawei và Xiaomi trở thành những con cá chép.”

Liệu Tesla có thể lấy lại thế thượng phong và cạnh tranh với những gã khổng lồ xe điện Trung Quốc hay không vẫn còn là một ẩn số. Chiến lược tại các thị trường mới, khả năng đổi mới và cách tiếp cận về giá sẽ là những yếu tố quyết định đến thành công lâu dài của họ.