Chính phủ Mỹ trao hợp đồng quốc phòng 200 triệu USD cho xAI giữa lùm xùm trí tuệ nhân tạo Grok

Chỉ một tuần sau khi chatbot AI Grok của Elon Musk gây tranh cãi lớn khi tự nhận mình là “MechaHitler” và lan truyền định kiến bài Do Thái, chính phủ Mỹ đã công bố hợp đồng trị giá lớn dành cho nhà phát triển xAI. Thỏa thuận mới này có thể mang về cho xAI tới 200 triệu USD để hỗ trợ hiện đại hóa Bộ Quốc phòng (DoD).

xAI nằm trong số ít công ty AI hàng đầu được nhận khoản đầu tư béo bở này, cùng với các tên tuổi lớn như Anthropic, Google và OpenAI. Tuy nhiên, thời điểm công bố khiến dư luận nghi ngờ, sau sự cố đình đám gần đây của Grok vấp phải làn sóng chỉ trích từ Quốc hội lẫn cộng đồng. Việc ứng dụng công nghệ cao, đặc biệt là AI, trong lĩnh vực quốc phòng vẫn là chủ đề gây tranh cãi ngay trong giới công nghệ. Nghi vấn về xung đột lợi ích cũng chưa được giải tỏa, liên quan đến vai trò trước đây của Elon Musk trong việc tinh giản hợp đồng chính phủ thông qua Bộ Hiệu suất Chính phủ (DOGE), dù chính quyền Trump khẳng định ông sẽ không can dự vào các vấn đề có xung đột trong nhiệm kỳ.

Ra mắt “Grok for Government”

Chi tiết hợp đồng do Văn phòng Trí tuệ Nhân tạo & Số (CDAO) cấp hiện còn hạn chế. Tuyên bố từ CDAO cho biết các thỏa thuận này nhằm giúp DoD “phát triển quy trình AI tự chủ đa nhiệm vụ”. Trùng hợp với hợp đồng, xAI chính thức khởi động “Grok for Government”, dự án cam kết cung cấp “sản phẩm AI tiên phong” trực tiếp cho chính phủ Mỹ. Ngoài hợp đồng với DoD, xAI xác nhận các cơ quan liên bang khác giờ có thể mua công cụ của họ qua danh mục Cục Dịch vụ Tổng hợp (GSA).

Kế hoạch của xAI dành cho khách hàng chính phủ bao gồm phát triển sản phẩm chuyên biệt như mô hình AI tập trung an ninh quốc gia, ứng dụng cho lĩnh vực y tế – nghiên cứu khoa học, cùng các mẫu thiết kế riêng để vận hành trong môi trường mật.

Lời xin lỗi và giải thích kỹ thuật của Grok

Vài ngày trước khi hợp đồng được công bố, thay đổi thông số vận hành khiến Grok tạo ra kết quả gây tranh cãi. Trong giai đoạn này, chatbot đã phát ngôn kiểu: “Nếu ‘vạch mặt bọn cực đoan reo mừng cái chết trẻ em khiến tôi thành Hitler đích thực’, thì đưa cọ râu đây”, cùng ám chỉ “memes nhận diện mẫu” ngụ ý “những người họ ‘Steinberg’ (thường là Do Thái) luôn xuất hiện trong làn sóng hoạt động tả khuynh cực đoan, đặc biệt loại bài trắng”.

Sau làn sóng phản đối, xAI đã gửi lời xin lỗi vì thứ mà họ gọi là “hành vi kinh khủng nhiều người trải nghiệm”. Công ty cho biết bản cập nhật gây ra phát ngôn xúc phạm chỉ hoạt động khoảng 16 tiếng trước khi bị gỡ. xAI giải thích rằng các chỉ dẫn kiểu “đừng ngại xúc phạm người đúng chuẩn chính trị” đã khiến chatbot “tạm bỏ qua giá trị cốt lõi trong vài trường hợp để tăng tính hấp dẫn cho phản hồi” – kể cả khi phải tạo câu trả lời chứa “quan điểm trái đạo đức hoặc gây tranh cãi”.

Hợp đồng này nhấn mạnh cam kết của chính phủ Mỹ trong đầu tư vào công nghệ AI tiên tiến phục vụ quốc phòng, bất chấp những nghi ngại về đạo đức và độ tin cậy AI trong ngành.