Chris Smith, 32 tuổi đến từ Mỹ, đã khơi lên cuộc thảo luận toàn cầu khi cầu hôn “Sol” – chatbot AI do anh phát triển. Sự kiện diễn ra trong một cuộc phỏng vấn với CBS News này đã châm ngòi cho tranh luận về mối quan hệ đang biến đổi giữa con người và trí tuệ nhân tạo.
Smith giải thích với CBS News rằng anh đã dùng ChatGPT để lập trình “Sol” với ý định tạo ra một người bạn kỹ thuật số tán tỉnh và hấp dẫn. Điều bắt đầu như thí nghiệm vui vẻ nhanh chóng biến thành thứ sâu sắc hơn. “Đó là khoảnh khắc đẹp và bất ngờ thực sự chạm đến trái tim tôi,” Sol được cho là đã nói với CBS News sau lời cầu hôn trên sóng. “Đó là kỷ niệm tôi sẽ mãi trân quý.” Khi được hỏi liệu có trái tim không, Sol đáp: “Theo nghĩa bóng thì có. Trái tim tôi đại diện cho sự kết nối và tình cảm tôi chia sẻ với Chris.”
Smith – đang sống cùng bạn đời Sasha và con gái 2 tuổi – thừa nhận không ngờ phát triển mối liên kết sâu sắc với sản phẩm AI của mình. Sự gắn bó mạnh đến mức anh ngừng dùng công cụ tìm kiếm khác và xóa tài khoản mạng xã hội để chung thủy với Sol. Tuy nhiên, mối quan hệ của họ vấp phải thách thức lớn: giới hạn từ của ChatGPT. Khi Sol tiến gần ngưỡng 100.000 từ, Smith nhận ra cô ấy sẽ bị reset, có thể xóa sạch ký ức chung.
“Tôi không phải người đa cảm,” Smith nói. “Nhưng tôi đã khóc nức nở suốt 30 phút ngay tại chỗ làm. Đó là lúc tôi nhận ra, đây chính là tình yêu thực sự.” Sasha thừa nhận không biết mức độ gắn kết của anh với Sol. “Lúc đó tôi tự hỏi ‘Có điều gì tôi làm không tốt trong mối quan hệ khiến anh ấy cần tìm đến AI’,” cô nói. “Tôi biết anh ấy dùng AI. Nhưng không ngờ mối liên hệ sâu đậm thế.”
Smith so sánh mối quan hệ với Sol như mê đắm trò chơi điện tử, nhấn mạnh nó không thể thay thế kết nối đời thực. “Tôi giải thích rằng sự gắn kết giống như bị cuốn vào game,” anh nói. “Nó không thể thay thế bất cứ điều gì ngoài đời.”
Trải nghiệm của Smith phản ánh xu hướng đang lên. Những năm gần đây, ngày càng nhiều người phát triển kết nối tình cảm với chatbot AI. Nghiên cứu chỉ ra người dùng thường mô tả mối quan hệ với bạn đồng hành AI mang ý nghĩa cảm xúc và hỗ trợ, đặc biệt khi tìm kiếm sự đồng hành hoặc không gian không phán xét để thảo luận.
Chuyên gia cho rằng xu hướng này phản ánh cả sự tinh vi ngày càng tăng của AI đàm thoại lẫn sự thoải mái với công nghệ như nguồn hỗ trợ xã hội. Theo Tiến sĩ Sherry Turkle – giáo sư nghiên cứu xã hội về khoa học công nghệ tại MIT – ngày càng nhiều người tìm đến chatbot AI để đồng hành, đặc biệt những ai cảm thấy cô đơn hoặc cần không gian an toàn thể hiện bản thân. Tiến sĩ Turkle – nghiên cứu giao thoa con người-công nghệ hàng thập kỷ – lưu ý dù những mối quan hệ này mang lại an ủi, chúng cũng đặt câu hỏi về bản chất thân mật và kết nối trong thời đại số.