Tầm nhìn đeo được của RFK Jr.: Giải mã những cạm bẫy ẩn giấu của công nghệ y tế toàn dân

Bộ trưởng RFK Jr. gần đây đã trình bày một tầm nhìn táo bạo cho y tế Hoa Kỳ: trang bị thiết bị đeo được cho mọi công dân trong vòng bốn năm tới. Mục tiêu đầy tham vọng này nhằm thay đổi cách mọi người quản lý sức khỏe, nhưng đồng thời cũng khơi lên cuộc tranh luận quan trọng về những phức tạp và mặt trái tiềm ẩn của việc áp dụng công nghệ y tế toàn dân.

Phát biểu tại phiên điều trần quốc hội cuối tháng 6/2025, Bộ trưởng Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh (HHS) đã ca ngợi thiết bị đeo như một phần trọng tâm của chương trình “Make America Healthy Again” (MAHA). Ông nhấn mạnh những thiết bị này như công cụ giúp cá nhân “nắm quyền kiểm soát” và “chịu trách nhiệm” về sức khỏe bằng cách theo dõi tác động lối sống đến các chỉ số sức khỏe. Kennedy thậm chí chia sẻ câu chuyện về những người bạn nhờ sử dụng thiết bị theo dõi glucose liên tục (CGM) mà giảm cân đáng kể và đảo ngược chẩn đoán tiểu đường.

Sáng kiến này được Bộ trưởng Kennedy đẩy mạnh trên mạng xã hội: “Thiết bị đeo trao lại quyền kiểm soát sức khỏe vào tay người dân Mỹ. Chúng tôi đang triển khai chiến dịch lớn nhất lịch sử HHS để khuyến khích sử dụng – giúp mọi công dân nắm quyền kiểm soát sức khỏe từng chỉ số một. Đây là phần then chốt trong sứ mệnh Make…”.

Dù ý tưởng ứng dụng công nghệ cải thiện sức khỏe nghe hấp dẫn, các chuyên gia cảnh báo chống lại cách hiểu đơn giản hóa. Victoria Song, phóng viên kỳ cựu 13 năm kinh nghiệm về thiết bị đeo và công nghệ y tế, hiểu rõ sức hút của những thiết bị này, nhưng đồng thời phản biện quan điểm cho rằng áp dụng đại trà sẽ đảm bảo kết quả tích cực.

Sự hoài nghi của Song bắt nguồn từ trải nghiệm cá nhân. Năm 2014, cô dùng Fitbit để giải quyết tình trạng tăng cân 18kg không rõ nguyên nhân. Những gì khởi đầu là hành trình cải thiện sức khỏe nhanh chóng biến thành nỗi ám ảnh không lành mạnh. Cô theo dõi từng bước chân, ép bản thân đi 10.000-15.000 bước mỗi ngày bất kể điều kiện, kết hợp với chế độ ăn nguy hiểm (đôi khi chỉ 800 calo/ngày) trong khi vận động tương đương 12km.

Hành trình vốn dành để cải thiện sức khỏe này đã trở thành vòng xoáy ám ảnh, chấn thương thể chất và rối loạn ăn uống. Đây chính là phản đề quan trọng cho luận điểm “nắm quyền kiểm soát”: với một số người, dòng dữ liệu sức khỏe liên tục có thể kích hoạt hành vi tiêu cực thay vì nuôi dưỡng sức khỏe thực sự.

Kế hoạch đầy tham vọng của Bộ trưởng Kennedy làm nổi bật vai trò ngày càng lớn của công cụ y tế số trong chính sách công. Tuy nhiên, câu chuyện của Song là lời nhắc nhở quan trọng: dù thiết bị đeo có tiềm năng to lớn, việc áp dụng cứng nhắc đã bỏ qua những tác động tâm lý và hành vi phức tạp có thể biến công cụ sức khỏe thành tác nhân gây ám ảnh không lành mạnh. Tương lai của công nghệ y tế, hóa ra, không phải giải pháp “một kích cỡ phù hợp cho tất cả”.